Ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Πελοπίδας Καλλίρης, αναφερόμενος στα συμπεράσματα του Δείκτη Εμπιστοσύνης Καταναλωτή που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, δύο από τους πιο έγκυρους φορείς του οικονομικού γίγνεσθαι στη χώρα μας, υπογράμμισε ότι με την συγκρότηση και μελέτη του Δείκτη Εμπιστοσύνης Καταναλωτή λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση και την οικονομική δραστηριότητα γενικότερα, που χρονικά προηγούνται της περιόδου που διανύουμε.

Σε μια περίοδο έντονης οικονομικής ανασφάλειας, η κατανόηση των απόψεων των πολιτών έχει παρατηρηθεί ότι αποτελεί σημαντική γνώση για την μελλοντική καταναλωτική συμπεριφορά.

Είναι προφανές ότι οι δείκτες εκτίμησης των μελλοντικών οικονομικών εξελίξεων δείχνουν την τάση της οικονομίας και προβλέπουν την εξέλιξή της. Ένας τέτοιος δείκτης είναι ο δείκτης εμπιστοσύνης του καταναλωτή, ο οποίος αποτυπώνει τις αντιλήψεις των πολιτών και των προσδοκιών τους για το μέλλον.

Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος του Ο.Ε.Ε. τόνισε:

Υπάρχουσα Κατάσταση

Η εικόνα της ελληνικής οικονομίας συνεχίζει να παρουσιάζει χαρακτηριστικά οικονομίας σε βαθειά ύφεση.

Η ανεργία το δεύτερο τρίμηνο του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, διαμορφώθηκε στο 11,8%, έναντι 8,9% του αντίστοιχου τριμήνου του 2009. Ανησυχητικό είναι το ποσοστό της ανεργίας που καταγράφεται στους νέους ηλικίας από 15 έως 29 ετών το οποίο είναι 23,8% (σύμφωνα με την Eurostat[1], στην Ελλάδα η μετά την αφαίρεση της εποχικότητας ανεργία στους νέους μέχρι 25 ετών ήταν τον Ιούνιο στο 32.1% και τον Αύγουστο στο 25.8%). Το ποσοστό ανεργίας των μακροχρόνιων ανέργων διαμορφώνεται στο 47,7% του συνόλου των ανέργων. Οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ για την ανεργία στους νέους στο τέλος του 2010 είναι 28% και της Deutsche Bank για την συνολική ανεργία είναι 15% για το τέλος του 2010 και 20% για το 2012. Με δεδομένη τη κρίση στους κλάδους της οικοδομής, της βιομηχανίας, του λιανεμπορίου και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η ανεργία θα αυξηθεί περαιτέρω και μάλιστα με πιο γοργούς ρυθμούς. Σε σχετική μας ανάλυση[2] έχουμε εκτιμήσει ότι η ανεργία θα ανέλθει στο 15,4% το 2012.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή παρουσίασε αύξηση της τάξης του 5,6% τον Σεπτέμβριο του 2010 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου του 2009. Η Ελλάδα είναι πρώτη στον πληθωρισμό στην ΕΕ ενώ συγχρόνως εμφανίζεται να είναι και ως πρώτη στις ακριβές τιμές βασικών προϊόντων[3]. Επιπλέον ο όγκος της οικοδομικής δραστηριότητας τον Ιούλιο του 2010 μειώθηκε κατά 32,3% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Η πραγματική αγοραστική δύναμη των καταναλωτών μειώνεται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από το ρυθμό που αυξάνεται ο τιμάριθμος. Ο λόγος είναι ότι εξακολουθούν να σημειώνονται σημαντικές αυξήσεις σε βασικά είδη και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης.

Συνοπτικά Συμπεράσματα της Έρευνας

Στη γνώμη των πολιτών για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση κυριαρχεί έντονη απαισιοδοξία. Ο δείκτης παρουσίασε αύξηση κατά 2.6% σε σύγκριση με το 2ο τρίμηνο του 2010 και τρομερή μείωση κατά 19,36% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009. Η μείωση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών φαίνεται να οδηγεί τους καταναλωτές στην πρόβλεψη της αύξησης του κόστους ζωής.

Αρνητικές είναι οι προβλέψεις των πολιτών για την πορεία της Ελληνικής Οικονομίας τους προσεχείς 12 μήνες. Ο δείκτης προσδοκώμενης οικονομικής κατάστασης της χώρας τους προσεχείς 12 μήνες διαμορφώθηκε στο 27, το 3ο τρίμηνο του 2010. Σε ότι αφορά στην πρόβλεψη των πολιτών για την πορεία της ανεργίας του προσεχείς 12 μήνες, επιδεινώνεται, και η τιμή του δείκτη προσδοκώμενης μεταβολής της ανεργίας υποχωρεί κατά 53% το 3ο τρίμηνο του 2010 σε σύγκριση με το 3ο τρίμηνο του 2009. Σε έρευνα της Wall Street Journal, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση ως προς την οικονομική ανασφάλεια. Χαρακτηριστικά, από την έρευνα της Wall Street Journal σχετικά με το ερώτημα τι φοβούνται περισσότερο στην προσωπική τους ζωή οι άνθρωποι, η Ελλάδα αναδεικνύεται πρωταθλήτρια με το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων που δηλώνουν την απώλεια της εργασίας ή τη ζημιά στις επενδύσεις τους.

Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην οικονομία και η ψυχολογία τους έχουν σημαντική επίπτωση αφού καθορίζουν την πορεία των δαπανών στην πραγματική οικονομία. Γίνεται αντιληπτό από την συνολική εξέταση των δεικτών ότι οι καταναλωτές θα περιορίσουν σημαντικά τις δαπάνες τους και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να προσδοκούμε βελτίωση στην κατανάλωση τους επόμενους μήνες.

Σε μία χρονική περίοδο που οι μισθοί βαίνουν μειούμενοι, ο πληθωρισμός διαμορφώνεται στα επίπεδα του 5.6%, η ανεργία καλπάζει και διαμορφώνεται στο 11.8% με μεγάλο θύμα τους νέους, οι τιμές των αγαθών αυξάνονται (και για ορισμένα αγαθά είναι πολύ υψηλότερες σε σύγκριση με τις τιμές αντίστοιχων αγαθών στην ΕΕ), και οι εργαζόμενοι νιώθουν ολοένα και μεγαλύτερη ανασφάλεια για το εργασιακό τους μέλλον, δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε ποτέ ο πολίτης να εκφράσει κάποια αισιοδοξία για το δικό του μέλλον και της χώρας του. Ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων παραμένει χωρίς εργασία. Αρκετοί από τους συμπολίτες μας δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους σε καθημερινή βάση. Ο μισθός έχει χάσει την αγοραστική του δύναμη. Δεν υπάρχει καμία ασφαλής εκτίμηση για το πόσο θα διαρκέσει το ταξίδι στο σκοτεινό τούνελ που μπήκαμε, πορευμένοι στην βαθύτερη ύφεση της χώρας μας μετά την μεταπολίτευση.

Προτάσεις για την Οικονομική Κατάσταση

Συμπεραίνουμε, ότι δεν ακολουθεί η χώρα μας το σωστό δρόμο για την έξοδο από την κρίση. Κρούουμε στη κυβέρνηση των κώδωνα του κινδύνου. Καλούμε την κυβέρνηση να μελετήσει την έρευνά μας, να λάβει υπόψη της τα συμπεράσματά της και βάσει αυτών να χαράξει σωστή πολιτική ως προς την ανάκαμψη της Ελληνικής οικονομίας. Η φοροεισπρακτική πολιτική που ακολουθούμε, είναι εμφανές ότι δεν οδηγεί σε διέξοδο.

Το κόστος δανεισμού από το μνημόνιο είναι δυσβάστακτο και οδηγεί σε οικονομικό μαρασμό και αδυναμία εξυπηρέτησης του. Με μικρότερο κόστος δανεισμού οι θυσίες του Έλληνα πολίτη μπορεί να δώσουν διέξοδο από το θανάσιμο σπιράλ που έχει μπει η Ελληνική οικονομία.

Η εναλλακτική πολιτική που προτείνουμε απέναντι στο μνημόνιο είναι η δημιουργία ενός πολιτικού κλίματος που θα οδηγήσει στην μείωση του κόστους δανεισμού του Ελληνικού κράτους και η παράλληλη δημιουργία αναπτυξιακών μέτρων.

Όταν οι πολίτες χάνουν το αίσθημα της αισιοδοξίας, τότε ενδεχομένως κάποιος πρέπει να φοβάται μήπως στην κοινωνία παρατηρηθεί ρευστότητα κάποιας μορφής που δεν ξέρουμε πως μπορεί να εξελιχθεί. Ο στασιμοπληθωρισμός και η ύφεση που παρατηρείται στην Ελληνική οικονομία μπορούν να εντείνουν αυτή την κατάσταση ρευστότητας η οποία μπορεί να προκαλέσει έντονες κοινωνικές αναστατώσεις. Η κρίση ενδέχεται να απειλήσει το κοινωνικό σύστημα ή ακόμα και να οδηγήσει σε έντονες κοινωνικές συρράξεις.